خشت و آجر به عنوان یکی از اصلی ترین مصالح ساختمانی، در ساخت و احداث ساختمان ها بسیار مهم هستند. این دو، از خاک رس ساخته می شوند؛ اما تفاوت خشت و آجر در استفاده آن ها، خواص و کاربردهای هر کدام است. خشت دارای قدرت استحکام پایین تری نسبت به آجر بوده و در کوره پخته می شود. از جمله کاربردهای آجر باید به ساخت دیوارها، سازه های پشتیبانی، پل ها و ساختمان ها اشاره کرد که در انواع مختلفی موجود می باشد و بهترین آن ها استفاده و خرید آجر لفتون، آجر نسوز در ساخت و ساز است.
خشت چیست؟
خشت یکی از مصالح ساختمانی است؛ که به ویژه در گذشته در خانه های روستایی استفاده می شد. ماده اولیه تولید خشت، خاک رس است که گاهی با موادی مانند کاه، خرده سنگ، خاک رس نرم شده و شکر سنگ ترکیب می شود و به شکل بوکه در ابعاد مختلف قابل تولید است. در فرایند تولید خشت، پس از مخلوط ترکیب مورد نظر با آب، گِل به دست می آید. سپس این گِل در قالب ریخته شده و با فشار واحدی، به خشت تبدیل می شود. در نهایت برای خشک شدن، خشت خام را در برابر نور آفتاب قرار می دهند. اگر خشت خام در کوره های مخصوص که داش نام دارد قرار بگیرد؛ به خشت پخته تبدیل می شود.
خشت قابلیت سفارش در ابعاد مختلف را دارد و می توان تعداد و اندازه خشت ها را براساس نیاز محاسبه کرد. خشت ها به خاطر ابعاد بزرگ و قطر زیادشان در مناطق خشک مقاومت بالایی دارند، اما در مناطق مرطوب به سرعت فرسوده شده و ترک می خورند؛ زیرا خشت رطوبت را جذب می کند. بنابراین، فهمیدن تفاوت خشت و آجر یکی از پیش نیازهای مهم برای انتخاب مصالح مناسب در ساختمان است.
آجر چیست؟
آجر، به عنوان یک نوع از مصالح ساختمانی، به وسیله خمیر خاک رس و آب ساخته شده است. پس از خشک شدن در دمای بالا، سخت و مقاوم می شود. آجر به عنوان یک واحد سازنده در ساختمان ها قابل استفاده می باشد و می تواند داخل دیوارها، سقف ها و سایر قسمت های ساختمانی بکار رود. آجرها معمولاً در ابعاد استاندارد قابل تولید اند و پس از خشک شدن در دمای بالا کوره، سخت و مقاوم می شوند. از انواع آجر می توان به آجر سفال، آجر نسوز، آجر لفتون، آجر نما و…. اشاره کرد.
تفاوت خشت و آجر چیست؟
شاید همه بدانند آجر و خشت خام چیست اما اطلاعاتی از تفاوت بین این دو متریال ندارند. با وجود اینکه هر دو از خاک تهیه می شوند؛ اما تفاوت خشت و آجر عبارتند از :
روش تهیه
در تهیه خشت خاک رس به همراه آب مخلوط شده و سپس به صورت قالب بندی شده و خشک می شود. آجر پس از تهیه از خاک رس و آب، در دمای بالا درکوره پخته با مقاومت بالا تولید می شود.
در نحوه استفاده چه تفاوت هایی بین آجر و خشت وجود دارد؟
از دیگر تفاوت های خشت و آجر می توان یه این نکته اشاره کرد که، خشت به صورت خام، بدون نیاز به پخت استفاده می شود. این جمله به معنای این است که خشت در ساختمان های کوچکتر و روستایی برای ایجاد جزئیات نمای داخلی مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین، خشت برای ساخت دیوارها و پوشش دیوارها نیز استفاده می شود که البته میتوان گفت امروزه منسوخ شده است. آجر پس از پخت و تثبیت، در ساختمان های بزرگ و قابل توجه به کار می رود. از آجر برای ساخت دیوارها، سقف ها، پل ها و ساختمان های صنعتی استفاده می شود.
خواص خشت و آجر
از دیگر تفاوت خشت و آجر خواص آن ها می باشد. خشت خام بعلت نرم بودن ممکن است در مقابل رطوبت و حرارت آسیب ببیند. آجر پس از پخت مقاومت بیشتری نسبت به خشت دارد و می تواند به عنوان یک سازه سازگار و مقاوم استفاده شود. همچنین، آجر دارای خواص عایق بندی بالاتری نسبت به خشت می باشد. البته یک مشکل دیگر آجر شوره زدن آن است علت شوره زدن آجر نما را در این مقاله بطور مفصل شرح داده ایم.
هزینه آماده سازی
هزینه از مهم ترین تفاوت های خشت و آجر می باشد. خشت به طور کلی ارزان تر از آجر است. از آنجا که خشت سبک تر و سهولت در حمل و نقل بیشتری دارد، در نهایت شامل هزینه نصب و ساخت کمتری می شود.
شکل و اندازه
خشت به صورت مربع یا مستطیلی و با ضخامت کمتر از آجر ساخته می شود. اندازه خشت معمولاً 10 در 20 سانتیمتر است. از طرفی، آجر به صورت مکعبی یا مستطیلی با ضخامت بیشتر و معمولا در اندازه 20 در 40 سانتیمتر قابل تولید می باشد.
به طور کلی تفاوت خشت و آجر در این است که، خشت برای ساختمان های کوچکتر و برای ایجاد جزئیات نمای داخلی استفاده می شود؛ در حالی که آجر در ساختمان های بزرگتر و قابل توجه به کار می رود.
تفاوت خشت و آجر در استحکام
اصلی ترین تفاوت خشت و آجر در استحکام آن ها است. آجر پس از پخت در کوره و تثبیت، استحکام بیشتری نسبت به خشت دارد و می تواند به عنوان یک سازه سازگار استفاده شود. آجر برای ساختمان های با حدود 4 طبقه مناسب است، اما برای ساختمان های بلندتر، استفاده از بهترین برند آجر نسوز پیشنهاد نمی شود. از طرف دیگر، خشت خام بسیار نرم بوده و شاید در مقابل رطوبت و حرارت آسیب ببیند.
استحکام خشت و آجر در مقابل زلزله به نوع ساختار و روش تولید آجر وابسته است. به طور کلی آجرها به دلیل مقاومت فشاری بالاتر، در مقابل زلزله های قوی تر مقاومت بیشتری دارند. خشت به علت مقاومت پایین در مقابل زلزله و عواملی نظیر آن در ساختمان سازی شهری استفاده ندارد و بیشتر در مناطق روستایی قابل مشاهده است که این ساختمان های ساخته شده با خشت نباید بیشتر از یک طبقه باشند.
به طور کلی، این تفاوت در استحکام به نوع مواد استفاده شده و روش تولید آن ها وابسته است. هر کدام از این مواد دارای ویژگی ها و مزایا خود هستند و بسته به نیاز و شرایط ساختمانی، انتخاب مناسبی می تواند صورت گیرد.
تفاوت خشت و آجر در ساختمان سازی
اساسی ترین تفاوت بین این دو در ساختمان سازی این است که به دلیل استحکام بیشتر آجر به راحتی قابلیت ساخت و ساز دارد و می توان از آن برای ساخت دیوارها، پل ها، سقف ها و سازه های دیگر استفاده کرد. اما خشت به دلیل نرم بودن و ضعف در مقابل رطوبت و حرارت، قابلیت ساخت و ساز محدودتری داشته و بیشتر در ساخت دیوارها و پوشش ها استفاده می شود.
به طور کلی، استفاده از آجر در ساختمان های بزرگ و پایدار تر توصیه شده است و انتخاب بهترین آجر نمای ساختمان، کمک شایانی به استحکام آم می کند در حالی که خشت بیشتر در ساختمان های کوچک تر و با کاربردهای محدودتر مورد استفاده قرار می گیرد.
جمع بندی
خشت و آجر دو نوع مصالح ساختمانی هستند که برای ساخت و ساز استفاده می شوند. اساسی ترین تفاوت بین خشت و آجر در قدرت استحکام آن ها و روش تهیه است. خشت به علت قدرت استحکام پایین تر و مقاومت کمتر در مقابل زلزله های شدیدتر، در مناطق زلزله خیز توصیه نمی شود، زیرا آجر قدرت استحکام و مقاومت بیشتری در برابر زلزله دارد.
خشت برخلاف آجر که در کوره و با حرارت بالا مراحل تولید را سپری می کند در مقابل آفتاب خشک می شود. با توجه به این تفاوت ها، استفاده از خشت و یا آجر بستگی به نوع ساختمان و نیازهای سازنده دارد. در نهایت، برای انتخاب بین خشت و آجر، نیاز ها و شرایط ساختمانی باید در نظر گرفته شود.
در صورت نیاز به سازه های سنگین و باربر، آجر مناسب تر است. اما در صورت نیاز به سازه های سبک خشت با وجود کاربرد کمتر انتخاب مناسبی می باشد. سلام دکور، فروشگاه تخصصی صنعت ساختمان، در زمینه تامین، توزیع، نصب و اجرا در تمامی مراحل ساختمانی فعالیت می کند. برای خرید، مشاوره و اطلاعات بیشتر می توانید با کارشناسان ما در تماس باشید.
سوالات متداول
از چه جهاتی می توان تفاوت خشت و آجر را بررسی کرد؟
از لحاظ مراحل تولید، استحکام، کاربرد، قیمت و ابعاد دارای تفاوت هستند.
خشت و آجر چه معایبی دارند؟
آجر تنها ایرادی که دارد؛ قیمت آن است که گرون می باشد. خشت نیز دارای معایبی نظیر مقاومت پایین، نفوذ پذیری بالا، عدم تنوع و شکننده بودن است.
